Barwa światła

Choć nieczęsto się o tym mówi, wybierając oświetlenie do domu, należy zwrócić uwagę na dwie ważne kwestie. Pierwsza to naturalnie lampy – ich oprawa ma być atrakcyjna wizualnie i dopasowana do stylu panującego we wnętrzu. Druga rzecz to parametry oświetlenia, które mają niemałe znaczenie dla ostatecznego efektu wizualnego.

Najczęściej, wybierając oświetlenie do domu, głównym parametrem, jakim się kierujemy przy wyborze, jest natężenie światła. Niemniej ważną cechą jest jednak jego tzw. barwa, czyli mówiąc językiem profesjonalistów – temperatura barwowa, która zupełnie niesłusznie spychana jest na drugi plan. Ma ona bowiem ogromny wpływ na nastrój – ten w znaczeniu metaforycznym, panujący w pomieszczeniu, jak i ten, który będzie towarzyszył przebywającym w nim osobom.

Siatkówka ludzkiego oka wyposażona jest w fotoreceptory, których czułość zależy właśnie od barwy światła. Zwykle rozróżnia się cztery podstawowe barwy światła – nie jest to jednak podział jednoznaczny. Mówi się o barwie dziennej, chłodno-białej, białej i ciepło-białej.

Każda barwa światła jest odpowiednia dla innego zastosowania. Wartość barwy światła wyraża się w Kelwinach [K]. I tak:

• barwa dzienna, czyli taka o wartości 5000-6500 K, najlepiej sprawdzi się w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy, tam, gdzie wymagana jest żywa atmosfera. Świetnie nada się również do doświetlenia pomieszczeń, gdy zapada zmrok. Światło o takiej barwie wykorzystywane jest również między innymi na reklamach i szyldach świetlnych, do podświetlenia znaków, na ekspozycjach sklepowych czy jako podświetlenie zewnętrzne ważnych budynków lub zabytków.

• Barwa biała chłodna ma wartość w przedziale 3800-4300 K. Stosuje się ją z powodzeniem do oświetlania przestrzeni publicznej: korytarzy, ruchu pieszego, przystanków komunikacyjnych, parków, osiedli. Wszędzie tam, gdzie nie wykonuje się pracy związanej z wysiłkiem wzroku, a jednocześnie niezbędne jest neutralne oświetlenie.

• Barwa biała naturalna (biała neutralna) 3000-3500 K, w rzeczywistości, pomimo swojej marketingowej nazwy, nie daje stricte białego światła. Stosuje się ją w miejscach rozrywki, do oświetlenia boisk, scen, ponieważ nadaje dynamiczny charakter.

• Barwa biała ciepła 2700-2900 K nada się najlepiej do miejsc wypoczynku i relaksu. Wycisza i uspokaja. To dlatego najczęściej wybiera się ją do sypialni.

Jak zatem dobrać odpowiednią temperaturę barwową w naszych domach?

Warto osobno kupić żarówki do każdego pomieszczenia, a najlepiej – do każdej lampy. Nawet w pokoju dziennym nieco inne światło pożądane jest w roli głównej, a inne – w lampce do czytania czy lampce przy biurku. Zastanówmy się, co robimy w danym pomieszczeniu, ile czasu w nim spędzamy i jaka ma w nim panować atmosfera. Są oczywiście pewne standardy, choć nie obowiązkowe – zwykle do sypialni wybiera się barwę białą ciepłą, do kuchni – dzienną, w łazience – białą neutralną lub chłodną. Ciekawym pomysłem jest tzw. rozdzielenie przestrzeni światłem – sprawdzi się przy modnych ostatnio pomieszczeniach łączących salon, jadalnię i kuchnię. Wówczas do każdego obszaru można dobrać różniące się temperaturą barwową oświetlenie, co da pewną iluzję podziału, bez utraty cennego miejsca.

Co jeszcze zmienia temperatura barwowa?

Wpływa ona wyraźnie na postrzeganie kolorów. Ciepła biel uwydatni ciepłe tony kolorów, podczas gdy zimne zostaną stonowane. Analogicznie światło o chłodno-białej barwie wyeksponuje tony zimne, a ciepłe wydadzą się słabsze. Dotyczy to nie tylko odcieni ścian czy mebli, ale także twarzy. Należy zaznaczyć, że większość z nas zdecydowanie korzystniej wygląda w świetle o ciepłej barwie, gdyż zimna podkreśla zaczerwienienia i zasinienia.

Temperatura barwowa może odmienić wnętrze. Warto sprawdzić, jaką aktualnie stosujemy do oświetlenia domu lub mieszkania. Być może niskim kosztem uda się poprawić komfort codziennego życia?